Historia i charakterystyka toru Albert Park Circuit w Australii. Dane techniczne i schemat toru Albert Park Circuit w Melbourne. Wyścigi Formuły 1 o GP Australii. Rekordy toru Albert Park Circuit w Australii.
Historia i podstawowe informacje o torze Albert Park Circuit w Australii
Tor Albert Park Circuit jest położony w Melbourne w Australii. Tor jak jego nazwa wskazuje mieści się w miejskim parku Alberta wokół jeziora, które ma taką sama nazwę. Tor wyścigowy powstał w parku Alberta w latach 50. XX wieku i w tamtej dekadzie rozgrywano na nim rożne wyścigi w tym zawody o Grand Prix Australii czy Grand Prix Melbourne. Oryginalny tor mocno różnił się od współczesnego, jeżdżono na nim w przeciwnym kierunku, nie miał w ogóle alei serwisowej.
W 1993 roku lokalny biznesmen Ron Walker doprowadził do podpisania umowy z Formułą 1 na organizację wyścigów na torze Albert Park Circuit od 1996 roku. Miasto Melbourne i stan Wiktoria byli zdeterminowani aby przejąć kontrakt od miasta Adelaide i zaoferowali znacznie lepsze warunki finansowe, a Bernie Ecclestone szybko na nie przystał. Na potrzeby F1 tor Albert Park Circuit został przygotowany praktycznie od zera, ale zachowano jego ogólny charakter. Wybudowano stały budynek boksów oraz przygotowano nową nitkę toru. Pierwszy wyścig w 1996 roku przyciągnął 401 000 kibiców przez cały weekend. Za organizację wyścigów F1 i MotoGP o GP Australii odpowiada zależna od stanu Wiktoria spółka Australian Grand Prix Corporation, która ponosi wszelkie koszty oraz czerpie dochody z biletów od sponsorów. Brakujące pieniądze do zrównoważenia budżetu wykłada stan Wiktoria, zwykle jest to ponad 40 mln $ amerykańskich rocznie.
Albert Park Circuit jest obiektem pół-ulicznym. Każdego roku przygotowania do wizyty F1 trwają około ośmiu tygodni, a demontaż całej infrastruktury po zawodach zajmuje sześć tygodni. Stawiane są wszystkie bariery, trybuny, kładki, a nawet wysypywany jest żwir w strefach bezpieczeństwa. Jedynie budynek boksów jest stałą konstrukcją. Przez resztę roku drogi są publicznie dostępne dla samochodów, pieszych i rowerzystów. Tor jest wykorzystywany tylko raz w roku na potrzeby weekendu Formuły 1, podczas którego rozgrywane są również lokalne serie wyścigowe.
W latach 1996 – 2019 nitka toru była identyczna, wprowadzano jedynie różne modyfikacje związane z trybunami i całym otoczeniem obiektu (głównie ze względu na kibiców). Duża modernizacja była planowana przez wiele lat, ale udało się ją przeprowadzić dopiero w 2021 roku. W kilku miejscach zmodyfikowano układ toru, poszerzono aleję serwisową i wymieniono nawierzchnię na całej długości. Po zmianach charakter obiektu został utrzymany, ale nitka toru jest znacznie szybsza i bardziej płynna. Dzięki temu lepiej nadaje się do wyścigów F1, bo wcześniej wyprzedzanie było na tym torze bardzo trudne. Organizatorzy w ostatnich latach regularnie rozbudowują zaplecze dla kibiców, powiększono także trybuny. W 2025 roku zmodyfikowano krawężniki i bariery w zakrętach 6-7, które były w poprzednich latach bardzo niebezpieczne.
Schemat toru Albert Park Circuit w Melbourne w Australii
Charakterystyka toru Albert Park Circuit w Australii
Przebiegający wokół jeziora tor Albert Park Circuit jest jednym z najbardziej znanych wśród kibiców Formuły 1, bo w ostatnich 25. latach to zwykle tam rozpoczynały się sezony Formuły 1. Wyścigi o GP Australii kojarzą się z nowym otwarciem, bo tam debiutowało wielu kierowców i zespołów, to tam odbywały się pierwsze zawody po zmianach regulaminowych. Po zmianach w konfiguracji wprowadzonych w 2022 roku, przejazd przez tor jest bardzo płynny, a kierowcy uzyskują bardzo wysokie średnie prędkości. Jest bardzo mało mocnych hamowań i wolnych zakrętów. Średnia prędkość w kwalifikacjach w 2024 roku przekroczyła 250 km/h, tylko na dwóch torach (Monza i Arabia Saudyjska) w F1 jeździ się szybciej.
Wyprzedzanie na torze w Melbourne tradycyjnie należało do najtrudniejszych w sezonie. Główne proste na tym obiekcie były dla bolidów F1 zbyt krótkie, więc najczęściej udanych manewrów wyprzedzania w czystych wyścigach było bardzo mało. Z tego powodu dokonano zmian w układzie toru, który stał się szybszy, co miało ułatwić możliwość jazdy blisko rywala. Zmiany dotyczyły poszerzenia kilku zakrętów oraz zlikwidowania dwóch z nich. W ten sposób powstał w drugim sektorze liczący około 1,4 km odcinek pokonywany bez odjęcia gazu, ale wcale nie jest łatwo tam wyprzedzać, bo jest on zakończony zakrętem, w którym jedzie się około 250 km/h, więc hamowanie jest bardzo krótkie. Na torze są aż cztery strefy DRS, ale tylko z dwoma punktami detekcji. W zawodach w latach 2022 – 2024 było więcej udanych manewrów wyprzedzania niż w sezonach przed modyfikacją układu, ale niekoniecznie wynikało to konkretnie z faktu zmiany układu. Nie jest to obiekt, na którym da się w łatwy sposób wyprzedzać.
Historycznie zużycie opon na Albert Park Circuit jest niskie. Po wymianie nawierzchni w 2022 roku, asfalt jest bardzo gładki i przyczepny. Ewolucja nawierzchni zawsze jest bardzo duża w trakcie weekendu, bo to jest tor wykorzystywany raz w roku. Obciążenie jakim poddawane są opony na dystansie jednego okrążenia jest bliskie całosezonowej średniej. Na tym obiekcie często pojawia się graining na oponach, co dla niektórych samochodów jest sporym problemem. Po poszerzeniu alei serwisowej podniesiono prędkość przejazdu z 60 km/h do 80 km/h, co skróciło czas potrzebny na wykonanie zmiany opon. Zwykle kierowcy w GP Australii stosowali strategię jednego pit stopu, ale to się zmieniło w 2024 roku, gdy Pirelli przywiozło opony o stopień bardziej miękkie C3 – C5. Podobnie będzie w 2025 roku, więc spodziewajmy się strategii opartych o mieszankę C3. Na jeden pit stop da się jechać, ale może to nie być korzystne.
Główne sesje Formuły 1 w Australii rozpoczynają się późnym popołudniem, więc temperatury szybciej spadają, a w niektórych zakrętach kierowcom może przeszkadzać nisko zawieszone Słońce. Co kilka lat zdarzają się deszczowe sesje, ale zwykle jest ciepło i słonecznie. Trzy z pięciu poprzednich wyścigów F1 (w latach 2018 – 2024) było przerywanych neutralizacjami. W 2023 roku wyścig był dodatkowo trzykrotnie przerywany czerwoną flagą, co jest rekordem F1. Tor jest w wielu miejscach wąski i szczelnie otoczony barierami. Przy wysokich prędkościach kraksy zakończone wyjazdami samochodu bezpieczeństwa, a nawet czerwoną flagą są bardzo prawdopodobne. Taka sytuacja w wyścigu może w znacznym stopniu wpłynąć na strategię i kolejność. W Australii zdarzały się duże karambole na starcie.
Dane techniczne toru Albert Park Circuit w Australii
Długość nitki toru: 5,278 km
Liczba okrążeń wyścigu F1: 58
Dystans wyścigu F1: 306,124 km
Liczba zakrętów: 14 (w tym 5 lewych i 9 prawych)
Kierunek jazdy: zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Przewyższenie: 2,44 m
Najdłuższy prosta odcinek przejeżdżany z pełnym gazem: około 1,4 km
Pojemność trybun: ponad 130 000 miejsc*
Maksymalne przeciążenie w F1: 5,1 G w zakrętach numer 9 i 10
Długość alei serwisowej, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości: 281 metrów
Liczba stref DRS: cztery z dwoma punktami detekcji, między zakrętami 8 i 9 oraz 10 i 11, a także między zakrętami 14 i 1 oraz 2 i 3
Odległość od pierwszego pola startowego do pierwszego zakrętu po starcie: 370 metrów
Przyczepność limitowana na: przedniej osi „front limited”
Powierzchnia Parku Alberta w którym zlokalizowany jest tor: 225 hektarów
Powierzchnia Jeziora w centrum parku Alberta: 49 hektarów
Procent wyścigów z wyjazdem samochodu bezpieczeństwa w ostatnich pięciu edycjach zawodów F1 (sezony 2018 – 2024): 60%
* – trybuny są tymczasowe, więc ich pojemność może ulegać zmianie w zależności od zapotrzebowania.
Najszybsze okrążenia na torze Albert Park Circuit w Australii
Tor Albert Park Circuit zadebiutował w kalendarzu F1 w 1996 roku i do 2019 roku korzystano z pierwotnej konfiguracji. Najlepszym czasem okrążenia w kwalifikacjach było 1:20,486 Lewisa Hamiltona z 2019 roku. Ten wynik jest już nieaktualny, bo przed zawodami w 2022 roku zmodernizowano tor i zmieniono jego konfigurację, dlatego rekordy okrążeń są liczone od nowa. Odmieniona nitka toru pozwala jechać o kilka sekund szybciej.
Najlepszy czas uzyskany w kwalifikacjach – 1:15,096 – Lando Norris – McLaren – 2025 rok
Najlepszy czas uzyskany w wyścigu (oficjalny rekord toru) – 1:19,813 – Charles Leclerc – Ferrari – 2024 rok
Informacje o torze Albert Park Circuit od Pirelli
Pirelli określa charakterystykę każdego toru w kalendarzu Formuły 1 w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najmniej, a 5 najwięcej. Te liczby określane są na przestrzeni całego sezonu, a więc np. w przypadku poziomu docisku aerodynamicznego tor Monza dostaje w tej skali 1, a tor w Monako 5.
Trakcja: 2
Hamowanie: 2
Przeciążenia boczne: 3
Obciążenie opon: 3
Poziom docisku aerodynamicznego: 3
Wyścigi Formuły 1 o GP Australii na torze Albert Park Circuit w Melbourne
Wyścigi Formuły 1 o GP Australii na ulicznym torze w Melbourne rozgrywane są od 1996 roku. Wcześniej, bo w latach 1985 – 1995 GP Australii odbywało się na ulicach Adelaidy. Finałowe zawody na tamtym torze zanotowały rekordową frekwencję w historii Formuły 1 (szczegóły). Formuła 1 jest bardzo popularna w Australii, wyścig na trybunach toru w Albert Park śledzi zwykle ponad 100 000 kibiców, a przez cztery dni na torze są organizowane różne zawody. Jest to jeden z najlepiej organizowanych i ocenianych wyścigów w kalendarzu F1.
Obecny kontrakt na organizację GP Australii obowiązuje do końca 2037 roku. W czerwcu 2022 roku oficjalnie ogłoszono nową umowę obowiązującą do 2035 roku, a w grudniu przedłużono ją o kolejne dwa lata. Nowa umowa obejmuje gwarancję, że kilka sezonów będzie rozpoczynać się w Australii. Jest to aktualnie najdłuższy kontrakt toru na organizację zawodów F1.
Charakterystyki, dane techniczne i schematy innych torów z kalendarza Formuły 1 znajdziecie na blogu pod tym linkiem w specjalnej kategorii artykułów.
