Historia i charakterystyka toru Sochi Autodrom w Rosji. Dane techniczne i schemat toru w Soczi. Wyścigi Formuły 1 o GP Rosji na torze Sochi Autodrom. Najszybsze okrążenia toru Sochi Autodrom w Rosji.
Aktualizacja 20.12.2023 r. Tor Sochi Autodrom zostanie w radykalny sposób skrócony i nie będzie się już do organizacji zawodów Formuły 1. Szczegóły na temat tej zmiany można przeczytać i obejrzeć na schemacie tutaj. Nie zmieniałem dalszego opisu charakterystyki, który dotyczy starej, głównej konfiguracji „Grand Prix”.
Historia i podstawowe informacje o torze Sochi Autodrom w Rosji
Plany organizacji wyścigów F1 w Rosji sięgają początku lat 80-tych XX wieku. Wtedy planowano wyścig jeszcze o GP ZSRR, ale nie udało się do tego doprowadzić. Na początku XXI wieku podjęto dwie kolejne próby organizacji wyścigu w pobliżu Moskwy, ale obie okazały się nieudane. W drugiej połowie 2010 roku Bernie Ecclestone podpisał umowę na organizację wyścigów o GP Rosji na torze w Soczi, który miał powstać wokół obiektów budowanych na Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 2014 roku. Dla Berniego Ecclestone’a organizacja wyścigu F1 w Rosji była jednym z priorytetów przez wiele lat.
Tor Sochi Autodrom został zaprojektowany przez Hermanna Tilke. Według oficjalnych danych koszt budowy wyniósł niecałe 200 mln $, a umowa została zawarta pod koniec 2011 roku. Prace budowlane prowadzono w dużym stopniu równolegle do budowy obiektów na potrzeby Igrzysk Olimpijskich. Pierwszy wyścig F1 odbył się 10 miesięcy po zakończeniu Igrzysk. Układ toru nie uległ żadnym zmianom od momentu powstania. Wprowadzano jedynie drobne modyfikacje dotyczące krawężników oraz nawierzchni. Pojawiały się plany instalacji sztucznego oświetlenia i organizacji wyścigu F1 w nocy, ale ostatecznie nie zdecydowano się na taki ruch.
Współcześnie tor Sochi Autodrom nie jest często używany na potrzeby wyścigów samochodowych. Poza Formułą 1 odbywają się tam głównie lokalne zawody lub jazdy testowe. Na potrzeby mniejszych serii wyścigowych czasami używana jest skrócona nitka toru. Zagadką jest przyszłość obiektu po sezonie 2022, gdy odbędzie się ostatni zaplanowany wyścig F1. Były nieoficjalne informacje o tym, że możliwe są inwestycje w Soczi, które wymuszą permanentne skrócenie tego toru. Jeżeli po utracie wyścigów F1 nie uda im się ściągnąć innych ciekawych zawodów, to takie plany mogą przyspieszyć. Aktualizacja 20.12.2023 r. Po zmianie konfiguracji i skróceniu nitki toru, obiekt może być używany tylko na potrzeby niewielkich serii wyścigowych, driftu, jazd testowych czy wyścigów dronów.
Schemat toru Sochi Autodrom w Rosji
Charakterystyka toru Sochi Autodrom w Rosji
Tor Sochi Autodrom został wytyczony wokół istniejących obiektów sportowych wykorzystywanych podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2014 roku. Dlatego Hermann Tilke miał ograniczone pole manewru, ale nawet biorąc to pod uwagę, to układ tego obiektu nie jest ciekawy z perspektywy Formuły 1. Dominują w nim zakręty pod kątem 90 stopni w których trudno utrzymać się blisko rywala. Na torze są dwie długie strefy DRS zakończone mocnymi hamowaniami, dlatego na papierze wyprzedzanie powinno być proste. Potrzeba jednak do tego znacznej, przekraczającej sekundę na okrążeniu różnicę tempa, aby utrzymać się blisko rywala w zakrętach poprzedzających te proste. Charakterystycznym miejscem na torze w Soczi jest 750-metrowy lewy zakręt numer trzy, gdzie kierowcy osiągają bardzo duże prędkości i można także atakować rywala jadąc innym torem jazdy. Dominujące średnio-szybkie zakręty pod kątem prostym sprawiają, że na tym torze osiągi zależą głównie od przyczepności na tylnej osi i trakcji.
Podczas wyścigów F1, a także serii juniorskich regularnie dochodzi do dużego zamieszania i kolizji w drugim zakręcie na starcie. Bardzo długi dojazd do tego hamowania i konfiguracja zakrętu sprawiają, że często dochodzi tam do kraks. Bywały sytuacje, że uczestniczyło w nich po kilka samochodów. Dlatego bardzo często na tym torze dochodzi do wyjazdów samochodu bezpieczeństwa (80% prawdopodobieństwa), głównie przez wydarzenia na pierwszym okrążeniu. Konfiguracja toru sprawia, że Pole Position nie daje przewagi, a często bywało niekorzystne, bo rywal może więcej zyskać łapiąc się w cień aerodynamiczny na starcie.
Tor w Soczi jest rzadko używany, więc na początku weekendu F1 nawierzchnia jest mało przyczepna i warunki bardzo się poprawiają w kolejne dni. Ogółem nawierzchnia jest bardzo gładka, przez co opony mają tendencję do uślizgów na wyjściu z zakrętów. Charakterystyka toru i nawierzchni sprawia, że jest to obiekt bardzo łagodny dla opon. Pirelli przywozi najbardziej miękkie mieszanki, a kierowcy nie mają problemów z jazdą na jeden pit-stop.
Wyścigi w Soczi były rozgrywane albo na przełomie kwietnia i maja, albo na przełomie września i października. Warunki pogodowe zawsze były bardzo podobne, a więc umiarkowanie ciepło, a nawierzchnia rozgrzewała się do około 40 stopni Celsjusza. Tor jest położony bezpośrednio nad Morzem Czarnym, dlatego często wieje wiatr, który może wpływać na zachowanie samochodów. Sochi Autodrom to najbardziej „płaski” tor w kalendarzu F1, bo różnica poziomów między najniższym, a najwyższym punktem to zaledwie 1,9 metra. Podczas trzech z pięciu ostatnich wyścigów F1 w Soczi dochodziło do wyjazdów samochodu bezpieczeństwa.
Dane techniczne toru Sochi Autodrom w Rosji
Długość nitki toru: 5,848 km
Liczba okrążeń wyścigu F1: 53
Dystans wyścigu F1: 309,745 km
Liczba zakrętów: 18 (w tym 6 lewych i 12 prawych)
Kierunek jazdy: zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Przewyższenie: 1,9 m
Najdłuższa prosta: 1,2 km*
Pojemność trybun: 60 000 miejsc**
Maksymalne przeciążenie w F1: 4,1 G w zakręcie numer 7
Liczba stref DRS: dwie, między zakrętami 1 i 2 oraz 11 i 13 z osobnymi punktami detekcji
Długość alei serwisowej, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości: 415 metrów
Odległość od pierwszego pola startowego do drugiego zakrętu po starcie: 890 metrów***
Przyczepność limitowana na: przedniej osi „front limited”
Procent wyścigów z wyjazdem samochodu bezpieczeństwa w ostatnich pięciu edycjach zawodów F1 (sezony 2017 – 2021): 60%
* – Odległość od zakrętu numer 18 do zakrętu numer 2.
** – Niektóre źródła podają, że pojemność trybun to 55 000, ale największa frekwencja na tym torze wynosiła 60 000.
*** – Pierwszy zakręt na torze w Soczi pokonywany jest z gazem w podłodze, więc kierowcy hamują dopiero do zakrętu numer 2.
Najszybsze okrążenia na torze Sochi Autodrom w Rosji
Tor Sochi Autodrom został otwarty w 2014 roku, a jego konfiguracja nie uległa żadnym zmianom do 2021 roku, gdy rozegrano tam ostatni wyścig Formuły 1.
Najlepszy czas uzyskany w kwalifikacjach – 1:31,304 – Lewis Hamilton – Mercedes – 2020 rok
Najlepszy czas uzyskany w wyścigu (oficjalny rekord toru) – 1:35,761 – Lewis Hamilton – Mercedes – 2019 rok
Informacje o torze Sochi Autodrom od Pirelli
Pirelli określa charakterystykę każdego toru w kalendarzu Formuły 1 w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najmniej, a 5 najwięcej. Te liczby określane są na przestrzeni całego sezonu, a więc np. w przypadku poziomu docisku aerodynamicznego tor Monza dostaje w tej skali 1, a tor Hungaroring 5.
Trakcja: 4
Hamowanie: 3
Przeciążenia boczne: 3
Obciążenie opon: 2
Poziom docisku aerodynamicznego: 4
Wyścigi Formuły 1 na torze Sochi Autodrom w Rosji
Formuła 1 zadebiutowała w Rosji dopiero w 2014 roku, mimo wielu wcześniejszych planów. Od razu podpisano umowę na siedem lat, a gospodarzem zawodów został tor zbudowany w Parku Olimpijskim w Soczi. Wyścig od początku był wspierany finansowo bezpośrednio przez rosyjski rząd, a także wybrane duże spółki państwowe. Frekwencja utrzymywała się na wysokim poziomie (biorąc pod uwagę pojemność trybun). W 2017 roku podpisano nowy kontrakt, który gwarantował organizację wyścigów F1 o GP Rosji do 2025 roku.
W połowie 2021 roku poinformowano, że Sochi Autodrom nie będzie już gospodarzem wyścigów o GP Rosji, które przeniosą się na zupełnie nowy tor Igora Drive, który położony jest pod Petersburgiem (szczegóły). Ta decyzja została podjęta na szczeblu rządowym w Rosji, bo chcą postawić bardziej na promocję północy kraju przez Formułę 1. Pod koniec lutego 2022 roku Liberty Media rozwiązała kontrakt na organizację GP Rosji z powodu agresji tego kraju na Ukrainę. Nie wiadomo czy i kiedy F1 wróci do Rosji, a jeśli wróci nie już nie na tor Sochi Autodrom.
Charakterystyki, dane techniczne i schematy innych torów z kalendarza Formuły 1 znajdziecie na blogu pod tym linkiem w specjalnej kategorii artykułów.
