Koncerny paliwowe odgrywają obecnie kluczową rolę w Formule 1. Sześć firm z tej branży wyda w 2021 roku około 250 mln $ na wsparcie zespołów, rozwój specjalnych paliw oraz sponsoring samej Formuły 1.
Saudi Aramco – największy sponsor Formuły 1
Saudi Aramco to jedna z największych firm świata, uznawana za najbardziej zyskowną na świecie. Jej właścicielem jest rząd Arabii Saudyjskiej, a zyski z wydobycia i sprzedaży ropy naftowej są głównym składnikiem budżetu tego państwa. Od 2020 roku Saudi Aramco dołączyło do grona sponsorów całej Formuły 1. Ich reklamy są obecne na torach, są sponsorem tytularnym kilku wyścigów, mocno promują się w Internecie. Aramco jest jednym z sześciu globalnych partnerów Formuły 1. Żeby znaleźć się w tym gronie trzeba płacić co najmniej 30 mln $ rocznie, a wszystko wskazuje na to, że Aramco jest największym sponsorem. Wartość tej umowa była szacowana przez branżowe media na 40 – 45 mln $ rocznie. Konkretna długość tej umowy ne została ujawniona, ale ona będzie obowiązywać prawdopodobnie minimum 10 lat. W 2021 roku w kalendarzu F1 zadebiutuje GP Arabii Saudyjskiej na mocy 10-letniej umowy, a Aramco będzie głównym sponsorem tego wyścigu. Dla Arabii Saudyjskiej promocja przez sport jest jednym z głównych sposobów na poprawę wizerunku na świecie.
Sponsorzy zespołów F1 z branży paliwowej w 2021 roku
Petronas – Mercedes
Malezyjski koncern Petronas jest obecny w Formule 1 od niemal 30 lat. Obecnie są największym sponsorem z branży paliwowej. Petronas w latach 90. XX wieku zaczął szeroką współpracę z Sauberem, która trwała do końca 2009 roku. Petronas przez kilka lat był nawet współwłaścicielem Saubera, a zespół korzystał także z silników pod tą nazwą. Petronas był także sponsorem tytularnym wielu wyścigów, w tym swojego domowego o GP Malezji. Od 2010 roku Petronas jest sponsorem tytularnym zespołu Mercedesa. Obecnie są także jednym ze sponsorów całej Formuły 1, a ich logotypy pojawiają się na bandach na wybranych torach.
Aktualna długość umowy Petronasa z Mercedesem nie jest znana. Poprzedni oficjalny komunikat mówił o przedłużeniu współpracy o trzy lata do końca 2019 roku. Kontrakt został więc przedłużony, ale nie wiadomo do kiedy obowiązuje. Według nieoficjalnych informacji wartość tej umowy to 70 mln $ rocznie. W tej kwocie zawiera się zwykły sponsoring, a także przygotowywanie paliw i olejów. Logotypy Petronasa są widoczne w kilku miejscach na bolidzie Mercedes. Promują także markę Petronas Syntium. W związku z tym, że są sponsorem tytularnym, to mają wpływ na malowanie samochodów.
Royal Dutch Shell – Ferrari
Shell jest obecny w Formule 1 od samego początku. Ferrari korzysta z paliw i olejów Shella w F1 od lat 50. tych XX. W kolejnych latach, gdy w Formule 1 zaczęły się pojawiać reklamy na bolidach, to Shell stał się bardzo widoczny. Ta firma sponsorowała i dostarczała paliwa do kilku zespołów, ale najbardziej znana jest ze współpracy z Ferrari. Obecny kontrakt koncernu Royal Dutch Shell z Ferrari obowiązuje od 1996 roku. W lutym 2021 roku ogłoszono przedłużenie tej umowy, ale nie podano konkretnej informacji na ile lat. W komunikacie prasowym czytamy o pracach na zrównoważonymi paliwami i chęci pomocy całej Formule 1 w osiągnięciu celu zero-emisyjności w 2030 roku, a to sugeruje że nowy kontrakt jest długi. Przez wiele lat Shell dodatkowo promował się na bandach wokół torów, byli także sponsorem tytularnym wybranych wyścigów. Od 2016 roku skupili się na współpracy z Ferrari (przez jeden sezon byli również w Alfie Romeo).
Wartość umowy Shella z Ferrari jest szacowana na 40 mln $ rocznie. W tej kwocie zawiera się zwykły sponsoring, a także przygotowywanie paliw i olejów. Shell jest z jednym z koncernów paliwowych, które najwięcej inwestują w prace rozwojowe nad paliwami syntetycznymi, dlatego ich dalsza obecność w F1 jest niezagrożona. Logotypy Shella można zobaczyć w kilku miejscach na samochodzie Ferrari. Promują także markę Shell V-Power.
ExxonMobil – Red Bull
Amerykański koncern ExxonMobil jest obecny w Formule 1 od samego początku. Podczas pierwszych wyścigów tej serii wybrane samochody korzystały z paliw od tego koncernu. Jako sponsor pojawili się w F1 na przełomie lat 70. i 80., gdy zostali partnerem Williamsa. ExxonMobil w F1 promuje głównie swoją markę Mobil1, a czasami również markę Esso. Ten koncern w Formule 1 jest najbardziej kojarzony z 21-letniej współpracy z McLarenem, która zakończyła się w 2016 roku. Od 2017 roku ExxonMobil został partnerem Red Bulla. Kontrakt ten został przedłużony w 2020 roku, ale nie podano na jaki czas, prawdopodobnie chodzi o trzy sezony.
Aktualna wartość umowy ExxonMobil z Red Bullem jest szacowana na 30 mln $ rocznie. ExxonMobil kooperuje z dwoma zespołami należącymi do Red Bulla. Co ciekawe w 2021 roku paliwa jakie im dostarczają zostały opracowane przez inżynierów Hondy. Zwykle to koncerny paliwowe pracują nad mieszankami w ścisłej współpracy z producentem silników. W tym przypadku doszło do zmiany, bo to inżynierowie Hondy opracowali aktualne mieszanki. ExxonMobil promuje na bolidach Red Bulla marki Mobil1 oraz Esso. Są one widoczne w kilku miejscach.
BP / Castrol – Alpine
Brytyjski koncern BP (należy do nich marka Castrol, która dawniej była osobną firmą) jest obecnych w sportach motorowych od kilkudziesięciu lat. Castrol jest pod tym względem bardziej rozpoznawalny, bo ich logo było widoczne na wielu klasycznych samochodach wyścigowych i rajdowych. BP podpisało umowę z zespołem Renault, która obowiązuje od 2017 roku. W kolejnych sezonach była ona dwukrotnie przedłużana i obecnie obowiązuje do końca 2024 roku.
Aktualna wartość umowy BP z Alpine jest szacowana na 15-20 mln $ rocznie. BP promuje w 2021 roku w F1 marki Castrol, Castrol Edge oraz BP Ultimate. Są one widoczne w kilku miejscach na bolidach Alpine.
PKN Orlen – Alfa Romeo
Polski koncern PKN Orlen pojawił się w Formule 1 w 2019 roku jako sponsor zespołu Williams. Tamta umowa jak wynika z analizy raportu finansowego zespołu, była warta 11,5 mln funtów (szczegóły). Od sezonu 2020 PKN Orlen został tytularnym sponsorem zespołu Alfa Romeo. Umowa została przedłużona na sezon 2021. Kontrakt z tą stajnią można go szacować na 15 mln $. Liczba logotypów na bolidzie jest podobna jak w przypadku Williamsa, ale dodatkowo zostali sponsorem tytularnym, a także mają większe prawa marketingowe. Dlatego wartość umowy będzie większa.
PKN Orlen jest jedynie sponsorem, nie dostarczają, ani nie opracowują paliwa specjalnie dla zespołu. Skupiają się na promocji swojej głównej marki Orlen, która jest dobrze widoczna w kilku miejscach na bolidach.
Gulf Oil – McLaren
Gulf Oil to marka do której starsi kibice sportów motorowych mają duży sentyment. Charakterystyczny logotyp Gul był obecny w wielu seriach wyścigowych. Do 1985 roku był to jeden z największych amerykańskich koncernów paliwowych, ale po fuzji ze Standard Oil of California przeszedł do historii. Marka Gulf Oil nie zniknęła całkowicie, bo korzystała z niej także inna spółka. Od lat 90-tych rozwija się na całym świecie, produkują oleje a w wybranych krajach funkcjonują stacje paliw.
Od 2020 roku Gulf Oil współpracuje z McLarenem na mocy niewielkiej umowy. Można jej wartość szacować na 2 – 4 mln $ rocznie. Logotyp jest widoczny tylko na pokrywie silnika.
Kto dostarcza paliwo poszczególnym zespołom?
Wprowadzenie hybrydowych silników V6 Turbo zmieniło w Formule 1 sprawę dostawy paliw. Dawniej powszechne było działanie, że zespoły kupowały silniki, a korzystały z paliwa innego niż ich producent. Zespół kliencki miał kontrakt z jednym z koncernem petrochemicznym, który dostarczał mu paliwo, a zespół fabryczny korzystał z innego paliwa. W 2014 roku sytuacja się zmieniła, bo w nowych silnikach bardzo ważną kwestią jest limit zużycia paliwa. Producenci jednostek napędowych mając ograniczoną dawkę paliwa muszą wyciągnąć z niej jak najwięcej mocy, dlatego nastąpiła bardzo ścisła współpraca z dostawcami paliwa. Dawniej też tak było, ale nie była to aż tak ważna kwestia.
Zespoły klienckie podpisując umowę na silniki z producentem zawierają również kontakt na dostawę paliw i olejów od firmy, która z tym producentem współpracuje. Wyjątkami w erze hybrydowych silników V6 Turbo byli McLaren w 2014 roku oraz Red Bull w latach 2017 – 2018. Oba te zespoły miały w tych latach bardzo intratne kontrakty z koncernem ExxonMobil, który przygotowywał im również paliwo. W oby tych przypadkach były informacje, że silniki z tego powodu mają mniej mocy niż w zespołach korzystających z dostosowanych do nich paliw odpowiednio Petronasa i BP/Castrol. W pozostałych sytuacjach nikt się nie wyłamuje, bo paliwo stało się nieodłącznym elementem jednostek napędowych. Zdarzają się sytuacje, że zespół kliencki jest sponsorowany przez dany koncern petrochemiczny, a korzystają z paliw od innego koncernu.
W 2021 roku z paliw Petronasa korzystają zespoły: Mercedes, McLaren, Aston Martin i Williams. Z paliw Shella: Ferrari, Alfa Romeo i Haas. Z paliw ExxonMobil: Red Bull i AlphaTauri. Z paliw BP korzysta Alpine.
Paliwo syntetyczne – przyszłość F1
W 2025 roku w Formule 1 zostaną wprowadzone nowe jednostki napędowe. Wśród wielu zmian pewne jest całkowite przejście na paliwa zrównoważone, czyli paliwo którego spalanie oraz cały proces produkcji jest neutralny dla środowiska. Prawdopodobnie będzie stosowane paliwo syntetyczne, które ma największy potencjał. Więcej na ten temat pisałem w lutym – Szczegóły. Czterej aktualni dostawcy paliw prowadzą już wstępne prace rozwojowe w tym kierunku. Robi to także FIA, a także niezależne firmy. Z medialnych informacji można wywnioskować, że Shell i ExxonMobil to firmy, które najbardziej stawiają na taką technologię. Wprowadzenie paliw syntetycznych do F1 sprawi, że firmy je produkujące będą odgrywać kluczową rolę. Formuła 1 powinna być miejscem, gdzie będą wdrażane technologie, które potem trafią do powszechnej motoryzacji. Koncerny paliwowe, które aktualnie wytwarzają produkty z ropy naftowej nie chcą oddać tego rynku nowym graczom i również pracują nad takimi paliwami. Dlatego możemy spodziewać się, że ich rola w Formule 1 będzie jeszcze większa.
