Poprawione zasady ustalania kolejności startowej w Formule 1

FIA wprowadziła w trybie natychmiastowym zmiany do regulaminu sportowego, których celem jest uporządkowanie sposobu przyznawania kar przesunięcia na starcie i ustalania kolejności startowej w Formule 1.

Podczas posiedzenia Światowej Rady Sportów Motorowych FIA w Londynie zatwierdzono kilka zmian do regulaminów Formuły 1. W tym gronie wyróżnia się uporządkowanie sposobu kolejności przyznawania kar przesunięcia na starcie. W F1 pojawiały się kontrowersje, gdy kilku kierowców było ukaranych, bo stosując różną kolejność przyznawania kar, mogły wychodzić różne ustawienia na polach startowych. FIA w tym przypadku zadziałała szybko, bo zareagowała bezpośrednio na kontrowersje związane z karami po kwalifikacjach do GP Włoch. Zatwierdzono zmiany do regulaminu sportowego i wprowadzono je z efektem natychmiastowym, czyli do regulaminu na sezon 2022 i na sezon 2023. Przejrzysty sposób działania dla sędziów będzie obowiązywał od GP USA 2022. Nowe zapisy regulaminowe, to tak naprawdę wprowadzenie zasad, którymi sędziowie posługują się od pewnego czasu. Nie jest to więc rewolucja. Na podstawie tego systemu ustalono kolejność startową w tym roku podczas GP Włoch, co widać na animacji poniżej. Animacja nie przestrzega w pełni kolejności działań sędziów, ale pokazuje sposób w jaki przyznaje się kary.

Animacja przygotowana przez użytkownika Reddita pokazująca jak sędziowie przyznali kary i ustalili kolejność na polach startowych do GP Włoch. #F1PL pic.twitter.com/HGNPuu2tbm

— Karol z CyrkF1 (@Karol_CyrkF1) September 11, 2022

FIA zaktualizowała zasady ustalania pozycji startowych podczas standardowych weekendów oraz weekendów ze sprintami.

Zaktualizowany regulamin sportowy F1 dotyczący ustawienia na starcie

Poniżej znajduje się przetłumaczony przeze mnie fragment zaktualizowanego regulaminu sportowego F1 dotyczący ustalania pozycji startowych podczas weekendów wyścigowych bez sprintu. Regulamin jest napisany prawniczym językiem, ale trochę go uprościłem, aby się lepiej czytało. Poniżej opiszę, to w sposób bardziej zrozumiały. Zasady dotyczące weekendów ze sprintem są analogiczne, ale tam podstawą do ustalenia kolejności są wyniki sprintu, a nie kwalifikacji.

Artykuł 42 regulaminu sportowego. Pola startowe w trakcie weekendu bez sprintu

42.1 W każdych zawodach, w których nie zaplanowano sprintu, kolejność na polach startowych zostanie ustalona zgodnie z postanowieniami niniejszego Artykułu 42.

42.2 Kolejność na polach startowych do wyścigu będzie oparta na wynikach kwalifikacji określonych w Artykule 39.3., rozpoczynając od nominalnie pustych pól startowych, kierowcom zostaną przydzielone ich pozycje w następującej kolejności kroków:

a) Sklasyfikowani kierowcy, którzy otrzymali kary przesunięcia o 15 lub mniej pozycji, otrzymają tymczasową pozycję na starcie równą ich klasyfikacji kwalifikacyjnej plus suma ich kar przesunięcia. Jeśli dwóch lub więcej kierowców dzieli tymczasową pozycję startową, ich względna kolejność zostanie ustalona zgodnie z ich klasyfikacją kwalifikacyjną, przy czym najwolniejszy kierowca zachowa przydzieloną tymczasową pozycję startową, a pozostali kierowcy otrzymają tymczasowe pozycje startowe bezpośrednio przed nimi.

b) Po przydzieleniu tymczasowych miejsc startowych ukaranym kierowcom zgodnie z (a), nieukaranym sklasyfikowanym kierowcom zostaną przydzielone wszelkie wolne miejsca startowe, w kolejności ich Klasyfikacji Kwalifikacyjnej.

c) Po przydzieleniu miejsc startowych nieukaranym sklasyfikowanym kierowcom, ukarani kierowcy mający tymczasową pozycję startową, jak określono w (a), zostaną przesunięci w górę, aby wypełnić każdą niezajętą ​​pozycję startową.

d) Sklasyfikowani kierowcy, którzy otrzymali łączne kary przesunięcia o więcej niż 15 pól startowych lub którzy zostali ukarani przesunięciem na koniec stawki, będą startować za każdym innym sklasyfikowanym kierowcą. Ich względna pozycja zostanie określona zgodnie z ich Klasyfikacją Kwalifikacyjną.

e) Niesklasyfikowani kierowcy, którzy zostali dopuszczeni do udziału przez sędziów, zostaną przydzieleni do miejsc startowych za wszystkimi sklasyfikowanymi kierowcami. Ich względne pozycje zostaną określone zgodnie z art. 39 ust. 3 lit. b).

Sposób ustalenia kolejności na polach startowych w Formule 1

W dużym uproszczeniu procedura, którą muszą kierować się sędziowie wygląda następująco. Po zakończeniu kwalifikacji sędziowie najpierw będą przyznawać kary dla zawodników, którzy zostali ukarani przesunięciem o maksymalnie 15 miejsc. Takim zawodnikom dolicza się kary jakie otrzymali i otrzymują tymczasowe miejsce (jeżeli np. ktoś zajął 15. miejsce w kwalifikacjach i dostał karę przesunięcia o 10 miejsc, to zostanie przesunięty na tymczasową pozycję numer 25). Jeżeli w wyniku tej operacji na jakimś wirtualnym miejscu są dwaj zawodnicy, to ten który zanotował lepszy wynik w kwalifikacjach zostaje wirtualnie przesunięty o jedno oczko wyżej. Następnie powstałe po ukaraniu zawodników wolne miejsca na polach startowych, zostają zajęte przez kierowców zgodnie z wynikami kwalifikacji. Stawka zostaje ściśnięta i ukarani kierowcy wirtualnie przesuwają się na wolne pozycje.

Osobno traktowani są zawodnicy, który dostali kary przesunięcia o ponad 15 pól lub „na koniec stawki”. Ta grupa kierowców zostanie ustawiona za zawodnikami, którzy zostali sklasyfikowani w kwalifikacjach i którzy dostali mniejsze kary. Kolejność wśród tych zawodników na polach startowych zostanie ustalona na podstawie wyników kwalifikacji.

Na samym końcu na polach startowych będą zawodnicy niesklasyfikowani, których sędziowie dopuścili do udziału. Jeżeli np. zawodnik nie wyjedzie na tor w kwalifikacjach, to jest nieklasyfikowany. Wtedy sędziowie podejmują decyzję czy go dopuścić do wyścigu (w 99,9% przypadków dopuszczają). Taki kierowca zostanie ustawiony na polach startowych na samym końcu.

W tych zasadach ważne jest to, że nie liczy się kolejność przyznania kar, ani nie można kombinować z sumowaniem: np. w piątek zmienić jeden komponent za +5 pozycji, a w sobotę drugi za kolejne +5 pozycji. Nie ma to znaczenia, bo sędziowie sumują kary i traktują je tak samo. Przyczyna ukarania również nie ma znaczenia, nie ważne czy to za silnik, skrzynię biegów czy przewinienie sportowe. Wszelkie kary się sumuje i wtedy ustala kolejność.

Zmiany regulaminu nie wpłyną na tempo pracy sędziów

Osobnym problemem jest zbyt długi czas potrzebny na podjęcie przez sędziów decyzji. W przypadku gdy ukaranych jest kilku kierowców, to na listę startowa można czekać kilka godzin. FIA moim zdaniem powinna pójść o krok dalej i w takim przypadku stosować algorytm komputerowy, który mógłby podać listę startową niemal od razu po zakończeniu kwalifikacji z uwzględnieniem wszystkich kar. Są to rzeczy, które komputer jest w stanie szybko policzyć, nie trzeba angażować sędziów.