Zapraszam na recenzję książki Franka Worralla pt. „Lewis Hamilton. Kompletna biografia najlepszego kierowcy w historii Formuły 1”. Czy autorowi udało się dobrze opisać karierę Hamiltona w F1?
Zainteresowane osoby, które jeszcze nie mają tej książki mogą przeczytać jej fragment opowiadający o sezonie 2017 pod tym linkiem.
Kto, jak i dlaczego napisał recenzowaną biografię Lewisa Hamiltona?
Zanim przejdę do faktycznej recenzji muszę wspomnieć o samej książce, dlaczego została wydana i jej autorze, bo to tłumaczy poziom lektury. Gdy Hamilton zadebiutował w Formule 1 w 2007 roku i włączył się do walki o mistrzostwo świata, to stał się niezwykle popularny w swoim kraju i na świecie. Pojawiło się duże zainteresowanie kibiców, którzy chcieli więcej się o nim dowiedzieć. Różne wydawnictwa i różni autorzy postanowili wykorzystać koniunkturę. W drugiej połowie 2007 roku w Wielkiej Brytanii wydano co najmniej sześć książkowych biografii: „Lewis Hamilton: A portrait of Britain’s new F1 hero”, „Lewis Hamilton: A Dream Comes True”, „Lewis Hamilton: The People’s Champion”, „Lewis Hamilton: New Kid on the Grid”, „Lewis Hamilton: The Full Story”, „Lewis Hamilton: The Biography”. Dodatkowo Hamilton wydał jeszcze swoją autobiografię „Lewis Hamilton: My Story”. Poziom tych książek był słaby lub średni. Większość autorów nie miała nic wspólnego z F1, ale jedną z książek napisał też Mark Hughes, więc osoba znająca ten sport na wylot.
Jednym z autorów książkowych biografii Hamiltona był wtedy Frank Worrall. To nie jest dziennikarz zajmujący się Formułą 1. Jego można nazwać zawodowym biografem sportowców. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu napisał wiele książkowych biografii piłkarzy, golfistów, bokserów czy trenerów. Jego książkę pt. „Lewis Hamilton: The Biography” wydano w 2007 roku. W kolejnych latach pojawiły się co najmniej trzy kolejne (być może było ich więcej) wznowienia w 2016, 2018 i 2021 roku. Każde kolejne wydanie tej biografii miała zmodyfikowany tytuł i dopisane rozdziały o kolejnych sezonach. W Polsce wydano najnowszą wersję tej książki.
Recenzja książki „Lewis Hamilton. Kompletna biografia najlepszego kierowcy w historii Formuły 1”
Recenzowana książka, to biografia napisana przez doświadczonego autora wiele lat temu, a następnie kilkukrotnie aktualizowana. Jej pierwotna część, która kończy się po sezonie 2007 jest obszerna i nieźle napisana. Można się dowiedzieć różnych rzeczy o drodze Hamiltona do F1, jego rodzinie i życiu prywatnym. Szczegółowo opisany jest niemal cały sezon 2007 z perspektywy kierowcy McLarena. Kolejne lata są omówione bardzo skrótowo, mnóstwo ważnych tematów zostało pominiętych. W całej książce autor skupia się na zbędnych kwestiach, a pomija kluczowe dla Hamiltona i całej F1 tematy. W ten sposób widać jego brak wiedzy o Formule 1.
Książka ma kilka poważnych wad i rzeczy, które mi się nie podobały. Znajduje się w niej mnóstwo cytowań, które tak naprawdę nic nie wnoszą, a tylko ułatwiły autorowi napisanie książki. Są to zarówno cytowania oficjalnych wypowiedzi Hamiltona i innych osób (z konferencji prasowych, albo z komunikatów zespołów), wypowiedzi komentatorów F1 (prawdopodobnie spisane z emitowanego w telewizji studia), a nawet komentarze anonimowych kibiców z Internetu. Autor zamiast samemu opisać wydarzenia z wyścigu, to dawał na 1/3 strony cytat.
Książka jest reklamowana jako „kompletna biografia”, ale to nie jest to prawda. Mniej więcej po 2/3 książki kończy się opis sezonu 2007. Później w miarę obszernie opisany jest tylko sezon 2008. Kolejne lata są opisane niezwykle skrótowo. To jest właśnie kwestia tego o czym wspomniałem na wstępie. Książka pierwotnie została wydana po sezonie 2007 i wtedy autor się przyłożył. Później były dopisywane skrótowe aktualizacje, aby móc ją wydać ponownie. Gdyby każdy sezon Hamiltona w F1 był opisany tak obszernie jak 2007, to książka musiałaby liczyć przynajmniej 1000 stron.
W biografii są duże braki, a także fragmenty, których obecność jest dla mnie całkowicie niezrozumiała. Słowem nie jest w wspomniany sezon 2016. Jest opis sezonu 2015, gdy Hamilton zdobył mistrzostwo, a potem od razu sezon 2017 i jedynie w jednym zdaniu wspomniane, że nowym partnerem Hamiltona został Bottas. Bardzo brakowało mi informacji o zespołowych partnerach Hamiltona, jedynie o Alonso i Rosbergu jest napisane coś więcej. Brakuje informacji o zmianach regulaminowych, które prowadziły do zmiany w układzie sił, a tym samym innych zespołach walczących o mistrzostwo. Autor obszernie opisał w książce biografie Nikiego Laudy, Jamesa Hunta, Bruce’a McLarena czy Rona Dennisa, co zupełnie nie pasuje do całości, bo są to zbędne informacje.
Głównym problemem tej książki jest bardzo widoczny brak wiedzy autora o Formule 1 w połączeniu z uwielbieniem do Hamiltona. Wiele sytuacji jest bardzo wyolbrzymionych w stosunku do Hamiltona. Jest on traktowany przez autora często jako „nad-kierowca”, co widać w barwnych określeniach. Autor wspomina o wynikach treningów, czasach wyścigów i wielu różnych kwestiach, które nie mają żadnego istotnego znaczenia po kilkunastu latach. Konkretnych opisów wyścigów, strategii, czy manewrów wyprzedzania tu nie ma. Nie ma także praktycznie nic o technice, zmianach w układzie sił itp. Książka kończy się skrótowym opisem wydarzeń z GP Węgier 2021.
Ja uważnie śledziłem Formułę 1 przez wszystkie lata, gdy jeździ w niej Hamilton. Z książki nie dowiedziałem się niczego nowego o tych czasach. Nowością były dla mnie jedynie informacje o rodzinie Hamiltona, jego młodości i drodze do F1. Jednak nawet droga do F1 została źle opisana, bo brakuje konkretnych informacji o seriach w jakich startował i jakie notował w nich wyniki. Zostało to potraktowane zbyt ogólnikowo.
Polskie wydanie i tłumaczenie książki
Książka ukazała się w Polsce nakładem wydawnictwo Znak Koncept. Premiera odbyła się w połowie marca 2022 roku. Książka liczy 464 strony i została wydana w miękkiej oprawie broszurowej ze skrzydełkami. W środku są cztery strony z kolorowymi zdjęciami. Książka jest również dostępna w formie e-booka. Książka jest napisana dość specyficznym językiem. Polskie tłumaczenie jest dobre. Nie ma w niej wiele terminologii znanej z F1, więc jest przystępna dla osób zupełnie nie orientujących się w tym sporcie.
Podsumowanie recenzji
Byłem sceptycznie nastawiony do tej książki, bo wcześniej sprawdziłem kim jest autor i jakie były opinie o niej w Wielkiej Brytanii. Przeczytanie całości tylko utwierdziło mnie w tym przekonaniu. Książka jest bardzo nierówna. Jedynie sezony 2007 i 2008 w wykonaniu Hamiltona są nieźle opisane. Reszta bardzo skrótowo, niektóre ważne tematy w ogóle nie zostały podjęte. Widać również, że autor nie zna się na F1, razi także stosowany często niezwykle pochwalny język oraz mnóstwo nic nie wnoszących cytowań, którymi autor ukrywał swoją niewiedzę i szedł na skróty. Książkę mogę polecić fanom Hamiltona, kibicom którzy nie śledzili jego początków w F1 oraz osobom, które nie są zaawansowanymi widzami F1. Zaawansowani kibice, którzy chcą dowiedzieć się czegoś nowego, to nic takiego w książce nie znajdą. Zaawansowani kibice muszą jeszcze poczekać kilka lat, bo Hamilton zapowiedział wydanie po zakończeniu kariery w F1 swojej autobiografii w której ma nie zabraknąć zakulisowych informacji.
Szczegółowe informacje na temat książek o Formule 1 i sportach motorowych wydanych w Polsce znajdziecie w dwóch zestawieniach. Podsumowanie książek wydanych w latach 2012 – 2019 można sprawdzić pod tym linkiem, a zestawienie książek wydanych od 2020 roku jest dostępne po kliknięciu tutaj.
