Za kulisami fabryki Hondy w Sakurze w Japonii

Honda w nowoczesnej i świetnie wyposażonej fabryce w Sakurze w Japonii produkuje silniki dla Formuły 1. Z tego tekstu dowiecie się wielu ciekawostek o ich fabryce i sposobie pracy Hondy.

Od 2022 roku działalność Hondy w Formule 1 podlega pod ich dział operacji wyścigowych HRC (Honda Racing Corporation). Po oficjalnym wycofaniu się z F1 po sezonie 2021, dołączono pracowników pracujących nad silnikiem dla F1 do większego działu HRC, który odpowiada za wszelkie wyścigowe programy Hondy. W fabryce w Sakurze poza silnikiem dla F1 opracowywane są samochody sportowe NSX-GT dla serii wyścigowej Super GT500. Fabryka w Sakurze jest bardzo nowoczesna i w niej prowadzone są szerokie prace badawczo-rozwojowe. Podlegające również pod HRC zespoły motocyklowe swoją siedzibę mają w mieście Saitama.

Na początku sierpnia 2022 roku Honda zaprosiła do swojej fabryki w Sakurze wybranych dziennikarzy z Japonii pokazując im jak wygląda zaplecze i jak prowadzone są prace. Bardzo ciekawy artykuł na ten temat w czterech częściach opublikował japoński Autosport, który napisał Tomoyuki Mizuno. W dalszej części tego tekstu zamieszczam linki do tych tekstów, bo w nich znajdują się również ciekawe zdjęcia, których nie mogę wkleić tutaj.

Działalność Hondy w F1 obejmowała trzy główne zakresy: projektowanie i rozwój silników, produkcja silników, obsługa silników i zarządzanie nimi podczas zawodów. Od 2022 roku i wprowadzenia zamrożenia rozwoju, pierwszy zakres przestał być wykonywany. Honda obecnie po prostu buduje silniki według gotowej specyfikacji, a następnie zajmuje się ich obsługą. Tutaj wtrącę od siebie, że to może być długoterminowy problem dla Red Bulla, bo pozostali producenci poprzez poprawki niezawodności pracują nad poprawą wydajności silników. Kultura pracy Hondy sugeruje, że oni będą wypełniać regulamin i nie będą próbować go obchodzić. Dodatkowo wielu pracowników, którzy projektowali silniki dla F1, teraz zajmuje się czym innym, a dział F1 to głównie produkcja i obsługa silników.

Ręczny montaż silnika

Dwóch pracowników Hondy ręcznie składa każdy silnik dla F1. Prace nad jedną sztuką trwają tydzień: pięć dni po osiem godzin. Dziennikarze byli w fabryce, gdy składany był zapasowy silnik, bo podstawowe jednostki napędowe zostały już wcześniej przygotowane: 12 sztuk dla dwóch zespołów na sezon 2022. Każda śruba w silniku jest dokręcana z odpowiednią siłą. Honda opracowała w tym celu specjalny klucz dynamometryczny, który ma regulowany moment obrotowy. Kolejność montażu jest z góry zaplanowana. Następnie silnik jest sprawdzany w fabryce na hamowni i jeśli ma odpowiednie parametry, to jest wysyłany na tor. Pracownicy nie wiedzą dla kogo montują konkretny silnik. Dowiadują się jednak o tym później. Jeżeli dojdzie do usterki, to są bardzo zawiedzeni. Zdjęcie pokazujące montaż silnika można zobaczyć na stronie japońskiego Autosportu pod tym linkiem.

Tomografia komputerowa w służbie niezawodności

Honda, aby zwiększyć niezawodność silników rozpoczęła 4-5 lat temu szczegółową kontrolę komponentów przy użyciu tomografii komputerowej. Od tego momentu liczba awarii znacząco spadła. W specjalnym pomieszczeniu w Sakurze mają dwa specjalistyczne tomografy przemysłowe, zdarza się, że prace są prowadzone 24 godziny na dobę. W ten sposób badane są zużyte elementy, a szczególnie te, które uległy awarii. Dzięki prześwietleniu, inżynierowie dokładnie wiedzą, które elementy zawiodły. Pracownicy Hondy sprawdzają w ten sposób również elementy wyprodukowane na miejscu lub zakupione od zewnętrznych dostawców przed montażem jednostek napędowych. Zdarzają się sytuacje, że 10% kontrolowanych podzespołów jest odrzucanych. W ten sposób jest gwarancja, że silniki są zbudowane z idealnie wykonanych części.

Specjalistyczne hamownie w fabryce

Honda w swojej fabryce w Sakurze ma 8 – 10 (nie podali konkretnej liczny) specjalistycznych hamowni do testowania jednostek napędowych. Są to bardzo skomplikowane urządzenia (nazywane po angielsku Real Vehicle Bench) do sprawdzania silników w fabryce. Honda może ze swoich urządzeń korzystać równolegle, sprawdzają różne silniki. Na takim urządzeniu sprawdza się kompletną jednostkę napędową ze skrzynią biegów i częścią podwozia bolidu. Nie wolno montować elementów aerodynamicznych. Wszyscy producenci obecni w F1 mają po kilka, a nawet kilkanaście takich urządzeń w swoich fabrykach. Znanym dostawcą jest austriacka firma AVL, koszt jednej sztuki wynosi kilka milionów euro. Red Bull kilka lat temu w swojej fabryce zamontował hamownię od AVL do sprawdzania silnika Renault i połączył ją z symulatorem. Miało to kosztować 30 milionów euro. Opisałem to rozwiązanie w 2016 roku.

Na nowoczesnej hamowni silniki są regularnie testowane i rozwijane. Dodatkowo przed każdym weekendem wykonuje się sześć działań, aby odpowiednio przetestować i przygotować silnik. Symulowana jest praca silnika po wprowadzeniu danych z poprzednich wizyt na danym torze. Opracowywane jest mapowanie silnika dotyczące energii elektrycznej, aby dostosować je do danego toru. Sprawdzane jest działanie silnika w różnych temperaturach. Symulowane są szybkie okrążenia. Optymalizuje się procedurę startową oraz sprawdza niezawodność silnika. Wszystkie wymienione działania wykonuje się na tydzień, maksymalnie dwa przed danym weekendem wyścigowym. Poniżej można zobaczyć zdjęcie silnika na hamowni w fabryce Red Bulla w Milton Keynes.

Picture of Honda engine testing bed in Milton Keynes: #F1 (📸NHK) pic.twitter.com/Bf3tWFZRXL

— Daniel Biały (@f1talks) January 8, 2022

Honda w 2021 roku oraz w pierwszej połowie tego roku znacznie poprawiła właściwości silnika dotyczące procedury startowej. Udało się to zrobić właśnie dzięki pracom na hamowniach. Red Bull wysłał im list z podziękowaniami z czego byli dumni. Pokazali dziennikarzom dane z pierwszych ośmiu weekendów sezonu 2022 z których wynika, że najlepiej spośród czterech kierowców Hondy startuje Verstappen.

Centrum kontroli wyścigu Hondy

Honda podobnie jak zespoły F1 ma swoje centrum kontroli wyścigu nazwane SMR (Sakura Mission Room). Jest to duże pomieszczenie z wieloma ekranami i komputerami. Mają bezpośrednie połączenie z torem i monitorują dane w czasie rzeczywistym. Połączenie jest szybsze niż przekaz telewizyjny. Dwie lub trzy osoby z każdego departamentu są obecne w centrum w czasie weekendu wyścigowego kontrolując zagadnienia, którymi się zajmują. Najwięcej roboty jest w piątki, gdy analizowane są wszystkie dane i wysyłane do ekipy na torze propozycje zmian ustawień. Kilka lat temu wprowadzili system, który sam wyłapuje wszelkie anomalie w danych i wysyła powiadomienia. Jeżeli pojawia się problem techniczny, to od razu o nim wiedzą. Jak wygląda centrum kontroli wyścigu Honda można zobaczyć tutaj.

Nowoczesny symulator

Honda w Sakurze ma nowoczesny symulator typu DIL (Driver In the Loop Simulator). Nie jest on używany na potrzeby programu F1, obecnie głównie korzystają z niego do testów samochodów klasy GT500, bolidów z Super Formuły czy sportowych wersji drogowych aut Hondy. W 2022 roku Honda wprowadziła model NSX-GT Type S do zawodów GT500 i rozwijała go w tym symulatorze. Honda ulepszyła symulator w październiku 2021 roku, korzystają aktualnie z rozwiązania firmy Ansible Motion, model Delta series S3. Honda swój pierwszy zaawansowany symulator wdrożyła w 2013 roku, od tego czasu jest on ciągle rozwijany. Według zapewnień inżynierów, symulator Hondy należy aktualnie do najlepszych na świecie, jest porównywalny, a nawet lepszy od rozwiązań stosowanych w zespołach F1 (poziom zaawansowania symulatorów w zespołach jest różny). Link do materiału źródłowego, są tam również zdjęcia pokazujące symulator w Sakurze.

Symulator Ansible Motion, model Delta series S3

Poniżej możecie zobaczyć zamieszczony na początku tego roku, przez firmę Ansible Motion, film prezentujący ich najnowszy symulator. Z tego samego modelu korzysta Honda w Sakurze.

Tunel aerodynamiczny

Honda w Sakurze ma również tunel aerodynamiczny. Jest to tunel przeznaczony do testowania całych samochodów lub modeli w skali 100%, czyli nie taki jak stosowany w F1, gdzie stosuje się modele w skali 60%. Tunel ma ruchomy pas na którym stoi samochód, powietrze rozpędza się w typowym trybie do 200 km/h, maksymalnie może to być 288 km/h. Ten tunel został otwarty w 2009 roku i jest wykorzystywany do testów różnych pojazdów, głównie wyścigowych. Został zaplanowany i wybudowany z myślą o zespole F1 Hondy, który wycofał się z F1 po sezonie 2008, więc do programu F1 nie był używany. Typowe samochody drogowe Honda testuje w swoich dwóch innych tunelach aerodynamicznych w fabryce w Tochigi. Honda w Sakurze ma również rozbudowany dział aerodynamików pracujących w CFD (Komputerowe modelowanie dynamiki płynów). Zdjęcia z tunelu aerodynamicznego można zobaczyć tutaj.

Podsumowanie

Fabryka Hondy w Sakurze jest bardzo zaawansowana i teoretycznie mogłaby stać się siedzibą zespołu F1, bo są w niej najważniejsze elementy, a Honda ma tam wielu inżynierów. Jeżeli chodzi o rozwój jednostek napędowych, to obecnie skupiają się jedynie na produkcji i obsłudze kolejnych silników, bo rozwój do 2025 roku jest zamrożony. Nie wiadomo czy Honda zdecyduje się robić silnik zgodnie z regulacjami na 2026 rok. Gdyby podjęli taką decyzję, to całe zaplecze jest gotowe.

Co warte podkreślenia pozostali producenci obecni w F1 mają fabryki równie, a być może nawet bardziej rozwinięte. Honda wchodząc do F1 w 2015 roku nie doceniła wyzwania, a fabryka została w kolejnych latach znacznie lepiej wyposażona. To pokazuje jak trudno jest wejść do F1 nowemu producentowi z czego zdaje sobie sprawę Audi, które od wielu miesięcy doposaża swoją fabrykę. Cały ten proces zajmie im ponad rok.