Historia i charakterystyka toru Shanghai International Circuit w Chinach. Dane techniczne i schemat toru wyścigowego F1 w Szanghaju. Wyścigi Formuły 1 o GP Chin na torze w Szanghaju. Najszybsze okrążenia toru Shanghai International Circuit w Chinach.
Historia i podstawowe informacje o torze Shanghai International Circuit w Chinach
Plany organizacji wyścigów Formuły 1 w Chinach pojawiły się w latach 90. XX wieku. Gospodarzem miał być wybudowany w 1996 roku tor Zhuhai International Circuit w prowincji Guangdong. Wyścig o GP Chin znalazł się nawet w kalendarzu na sezon 1999, ale został odwołany, bo tor w mieście Zhuhai nie spełnił wytycznych FIA. Pokrzyżowało to plany Berniego Ecclestone’a, który w 1999 rozpoczynał ekspansję do Azji (Japonia jest wyjątkiem, bo była w F1 wcześniej) od wyścigów o GP Malezji i GP Chin. Została mu sama Malezja, a problemy z torem w Zhuhai opóźniły jego azjatyckie plany o pięć lat.
W 2002 roku Formuła 1 podpisała siedmioletni kontrakt na organizację GP Chin na planowanym torze Shanghai International Circuit. Tor został wybudowany na północy-zachód od Szanghaju na podmokłym, bagnistym terenie. Zaprojektował go Hermann Tilke, który dostał w dużym stopniu wolną rękę i bardzo duży obszar – 5,3 km2 na nowy obiekt. Projekt toru został zatwierdzony w okresie kwiecień – maj 2003 po wizycie projektantów na miejscu. Główne prace budowlane trwały rok, ale wcześniej przez sześć miesięcy pracowano nad przygotowaniem i ustabilizowaniem gruntu, co okazało się dużym wyzwaniem. Tor otwarto w czerwcu 2004 roku, a F1 zadebiutowała tam we wrześniu. Całkowite koszty budowy toru miały wynieść 450 mln $, co w tamtych czasach było ogromną kwotą, było to związane ze skomplikowanym projektem i wielkim rozmachem.
Herman Tilke zaprojektował ogromny tor, który do tej pory przytłacza rozmiarem. Obszar padoku jest zdecydowanie największy w Formule 1, żartuje się, że mógłby posłużyć za pas startowy dla największych samolotów. Pomieszczenia gościnne zespołów (pawilony) powstały na jeziorze. Tor ma gigantyczną główną trybunę na 30 000 miejsc z dwoma wiaduktami nad prostą startową, które łączą ją z budynkiem boksów. W jednym z tych wiaduktów jest centrum medialne, zapewniające znakomity widok na tor. Początkowo tor miał trybuny z miejscami siedzącymi i stojącymi na 200 000 osób (zdecydowanie największe w kalendarzu F1), co przekraczało zainteresowanie ze strony miejscowych kibiców. W kolejnych latach całkowicie zlikwidowano kilka trybun (z uwagi na oszczędności oraz zapadanie się gruntu), a duża trybuna wokół ślimaka prowadzącego na najdłuższą prostą od 2005 roku służy jedynie jako miejsce na reklamę. Zainteresowanie F1 w Chinach zaczęło rosnąć, wiec od 2024 roku powiększyli trybuny, planowana jest budowa dwóch kolejnych przed wyścigiem w 2025 roku. Miasto Szanghaj i okolice tak się przez 20 lat rozbudowały, że obecnie tor z każdej strony jest otoczony zabudowaniami. W 2010 roku otwarto stację metra obok toru.
Współcześnie tor wyścigowy w Szanghaju jest stosunkowo rzadko używany, posiada główną konfigurację Grand Prix, nieco krótszą konfigurację motocyklową oraz znacznie krótszą konfigurację dla wyścigów samochodowych niższych serii. Istnieje także możliwość wytyczenia innych konfiguracji, w tym dwóch niezależnych, ale chyba bardzo rzadko z tego korzystają. Na torze w Szanghaju organizowano wyścigi wielu międzynarodowych serii wyścigowych, ale większość z nich już tam nie przyjeżdża. Głównym corocznym wydarzeniem jest Formuła 1, planowane są zawody Formuły E (na zupełnie nowym, krótkim układzie), poza tym rywalizują jedynie serie chińskie lub azjatyckie. Zdecydowanie muszą się bardziej otworzyć i starać się o organizację większej liczby wyścigów.
Schemat toru Shanghai International Circuit w Chinach
Charakterystyka toru Shanghai International Circuit w Chinach
Nitka toru w Szanghaju jest wzorowana na jednej z liter chińskiego alfabetu. Tor jest wymagający dla kierowców i bolidów, bo składa się z kilku naprawdę ciekawych zakrętów oraz długich prostych, gdzie możliwa jest bezpośrednia walka. Na torze przeważają wolne zakręty, ale są to zakręty trudne technicznie. Wyróżnia się ślimak na początku nitki toru, na który składają się cztery zakręty. Przed najdłuższą prostą są połączone dwa bardzo długie zakręty 12 i 13, gdzie kierowcy cały czas się rozpędzają i wpadają na długa prostą z wysoką prędkością.
Obiekt Shanghai International Circuit jest jednym w najlepszych projektów Hermanna Tilke jeśli chodzi o zapewnienie możliwości bezpośredniej walki. W GP Chin 2016 ustanowiono rekord F1 pod względem liczby udanych manewrów wyprzedzania (161) w wyścigu rozgrywanym na suchym torze. Jest pięć miejsc gdzie może dochodzić do manewrów wyprzedzania, ale tylko dwa z nich są na końcu stref DRS. Najłatwiej przeprowadzić udany manewr na długiej prostej, a później następują dwa miejsca, gdzie rywal może skontrować. Dojazd do pierwszego zakrętu na starcie dla kierowcy startującego z Pole Position to około 340 metrów, ale później kierowcy jadą przez długi zakręt numer jeden, gdzie możliwe są różne linie przejazdu, więc kierowcy dalej tam walczą. Na starcie możliwe są kolizje, a nawet karambole.
Pirelli na tor w Chinach przywozi najczęściej środkowe mieszanki opon. Na obiekcie w Szanghaju ogumienie jest poddawane sporym obciążeniom, ale włoski producent określa je mianem średnich na tle całego sezonu. Wielką zagadką w perspektywie sezonu 2024 jest asfalt. Podczas poprzedniej wizyty F1 w 2019 roku był on szorstki i wymagający, a przed GP Chin 2024 dokonano jego naprawy, głównie koncentrując się na eliminacji nierówności. Asfalt może być bardzo słabo przyczepny w trakcie wizyty F1, co wpłynie na zachowanie się opon. Układ toru sprawia, że najbardziej obciążone są opony na przedniej osi, a szczególnie przednia lewa. Powodem są dwa bardzo długie prawe zakręty. Historycznie wyścigi F1 w Szanghaju rozgrywano ze strategią jednego lub dwóch pit stopów. Jest to obiekt gdzie łatwo się wyprzedza, więc warto ryzykować i więcej razy odwiedzać swoich mechaników po nowe opony.
Wyścigi F1 w Chinach aktualnie rozgrywane są w pierwszej fazie sezonu w marcu lub w kwietniu. W Szanghaju panuje klimat subtropikalny wilgotny, to oznacza że temperatura powietrza wynosi przeciętnie około 20 stopni Celsjusza w tych miesiącach. Jest to klimat wilgotny, sporo deszczu w Szanghaju pada przez cały rok, w marcu i w kwietniu jest to średnio 80-90 mm. W trakcie wizyt F1 często zdarzały się opady deszczu zarówno bardzo intensywne jak i przelotne. Neutralizacje w trakcie GP Chin są powszechne, była minimum jedna podczas pięciu ostatnich wyścigów F1. W Chinach możliwe są karambole w długim pierwszym zakręcie po starcie, a także zwykłe kolizje w trakcie rywalizacji.
Dane techniczne toru Shanghai International Circuit w Chinach
Długość nitki toru: 5,451 km
Liczba okrążeń wyścigu F1: 56
Dystans wyścigu F1: 305,066 km
Liczba zakrętów: 16 (w tym 7 lewych i 9 prawych)
Kierunek jazdy: zgodny do ruchu wskazówek zegara
Przewyższenie: 7,3 m
Najdłuższa prosta: 1,3 km
Pojemność trybun: 60 000 – 100 000 miejsc*
Maksymalne przeciążenie w F1: 4,6 G w zakręcie numer 1
Długość alei serwisowej, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości: 383 metrów
Liczba stref DRS: dwie, między zakrętami 13 i 14 oraz 16 i 1 z osobnymi punktami detekcji
Odległość od pierwszego pola startowego do pierwszego zakrętu po starcie: 340 metrów
Przyczepność limitowana na: przedniej osi „front limited”
Procent wyścigów z wyjazdem samochodu bezpieczeństwa w ostatnich pięciu edycjach zawodów F1 (sezony 2016 – 2024): 100%
* – Tor w Szanghaju w momencie otwarcia mógł pomieścić 200 000 kibiców, ale później zmniejszono trybuny. W 2019 roku sprzedano komplet, 60 000 biletów, ale przed sezonem 2024 trybuny miały zostać powiększone, a budowa dwóch sporych trybun jest planowana na 2025 rok.
Najszybsze okrążenia na torze Shanghai International Circuit w Chinach
Tor Shanghai International Circuit w Chinach ma niezmieniony układ głównej konfiguracji „Grand Prix” od momentu otwarcia w 2004 roku, od tego momentu liczą się oficjalne rekordy. Na torze były przeprowadzane remonty nawierzchni oraz dotyczące krawężników, ale nie wpłynęło to na jego konfigurację.
Najlepszy czas uzyskany w kwalifikacjach – 1:31,095 – Sebastian Vettel – Ferrari – 2018 rok
Najlepszy czas uzyskany w wyścigu (oficjalny rekord toru) – 1:32,238 – Michael Schumacher – Ferrari – 2004 rok
Informacje o torze Shanghai International Circuit w Chinach od Pirelli
Pirelli określa charakterystykę każdego toru w kalendarzu Formuły 1 w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najmniej, a 5 najwięcej. Te liczby określane są na przestrzeni całego sezonu, a więc np. w przypadku poziomu docisku aerodynamicznego tor Monza dostaje w tej skali 1, a tor Hungaroring 5.
Trakcja: 3
Hamowanie: 4
Przeciążenia boczne: 4
Obciążenie opon: 4
Poziom docisku aerodynamicznego: 3
Wyścigi Formuły 1 na torze Shanghai International Circuit w Chinach
Tor Shanghai International Circuit zadebiutował w kalendarzu Formuły 1 w 2004 roku. Początkowo podpisano kontrakt na siedem lat, a wyścig odbywał się we wrześniu lub w październiku – pod koniec sezonu. Od 2009 roku zawody w Chinach przeniesiono na stałe na początek sezonu, najczęściej F1 pojawia się tam w kwietniu. Kontrakt był kilkukrotnie przedłużany, najczęściej po trudnych negocjacjach, ale ostatecznie obie strony się porozumiewały, bo obecność w Chinach jest dla Formuły 1 bardzo ważna, a nie ma w tym kraju innego toru, który mógłby zorganizować GP Chin.
Wyścigi o GP Chin nie odbywały się w latach 2020 – 2023, cztery kolejne edycje były odwołane z powodu pandemii koronawirusa oraz panujących w Chinach restrykcji z tym związanych. Aktualny kontrakt został przedłużony w listopadzie 2021 roku do końca sezonu 2025. Chiny powinny zostać w Formule 1 na dłużej, na torze w Szanghaju planowane są inwestycje, więc powinni przedłużyć umowę na kilka kolejnych lat. Liberty Media kiedyś była zainteresowana organizacją dwóch wyścigów w Chinach, więc za kilka lat Szanghaj może mieć konkurencję.
Charakterystyki, dane techniczne i schematy innych torów z kalendarza Formuły 1 znajdziecie na blogu pod tym linkiem w specjalnej kategorii artykułów.
