Historia i charakterystyka toru Circuit Zandvoort w Holandii. Dane techniczne i schemat toru Circuit Zandvoort. Wyścigi Formuły 1 o GP Holandii na torze Circuit Zandvoort. Najszybsze okrążenia toru Circuit Zandvoort.
Historia i podstawowe informacje o torze Circuit Zandvoort w Holandii
Plany budowy toru wyścigowego w mieście Zandvoort pojawiły się tuż przed wybuchem II Wojny Światowej. Wrócono do nich po zakończeniu wojny, prace budowlane rozpoczęły się w 1946 roku, a tor został wybudowany tuż nad brzegiem Morza Północnego. Układ obiektu został zaprojektowany przez S. C. H. „Sammy” Davisa, ale był oparty w dużej części o istniejące drogi. Tor nie został zaprojektowany przez Johna Hugenholtza, jak często się to podaje. Pierwszy wyścig Grand Prix odbył się w 1948 roku, a w 1952 roku odbył się pierwszy wyścig, którego wyniki zaliczano do mistrzostw świata. Pierwotna nitka toru mocno różniła się od współczesnej, jedynie obecny pierwszy sektor oraz początek drugiego są podobne do pierwotnego układu. Tor w mieście Zandvoort utrzymał się w kalendarzu F1 z przerwami do 1985 roku, potem zaczęły się spore kłopoty tego obiektu. Planowano znaczną modyfikację toru, aby był bardziej kompaktowy, ale zbankrutowała firma do której należał. Kilka lat później powstała tymczasowa, bardzo krótka nitka toru używana w latach 90-tych, gdy torem zarządzała już nowa firma. Na części starego toru powstały domy jednorodzinne oraz boiska dla lokalnych klubów sportowych.
Pod koniec lat 90. XX wieku zakończono gruntowną modernizację w ramach której powstał obecny, znacznie bardziej kompaktowy tor. Ta przebudowa pod względem skali przypomina to co stało się z obiektem w Austrii (zachowano część starej nitki). Na Zandvoort w kolejnych latach rozgrywano wiele zawodów serii samochodowych, ale były to głównie niskie serie (poza DTM), brakowało rywalizacji topowych serii samochodowych. Tor jest położony blisko zabudowań, ma limity dotyczące hałasu i liczby dni z akcją na torze. To ogranicza możliwości rozwoju.
W związku z kontraktem na organizację zawodów F1, pod koniec 2019 roku rozpoczęła się gruntowna modernizacja Circuit Zandvoort, która zakończyła się w pierwszej połowie 2020 roku. Przebudowana została nitka toru, jak również jego infrastruktura, były to niezbędne prace, aby Formuła 1 mogła tam wrócić. Za zmiany na torze odpowiadała firma Dromo należąca do Jarno Zaffelliego. Ogółem nitka toru została zachowana, ale wprowadzono pewne zmiany w wielu zakrętach. Największe modyfikacje dotknęły dwóch ostatnich zakrętów, gdzie jezdnia została wyraźnie nachylona. Poszerzono prostą startu / mety o dwa metry, zmieniono wjazd i wyjazd z alei serwisowej. Wyremontowano budynek boksów. Dzięki zastosowaniu tymczasowych trybun pojemność toru na czas wyścigów F1 wynosi 105 000 osób. W ramach kolejne modernizacji w 2024 roku powiększono budynek boksów o sześć dodatkowych garaży, powiększono restaurację oraz aleję serwisową.
Współcześnie dzięki dużej modernizacji, tor Zandvoort stał się bardziej popularny. Od początku kwietnia do końca września organizują sporo wyścigów. Poza F1 są to różne europejskie serie z DTM i FRECA na czele. Dodatkowo odbywa się tam sporo prywatnych testów i różnego typu imprez. Tor ma jedną główną konfigurację stosowaną we wszystkich seriach wyścigowych. Przygotowania do wizyty F1 trwają miesiąc, bo większość trybun na torze jest tymczasowych, co wymaga sporych prac przygotowawczych. W związku z tym, że tor jest zlokalizowany tuż obok miasta, to są na niego nałożone ograniczenia dotyczące hałasu (sesje na torze muszą się kończyć o wcześniejszych godzinach) i liczby dni wyścigowych w trakcie roku.
Schemat toru Circuit Zandvoort w Holandii
Charakterystyka toru Circuit Zandvoort w Holandii
Tor Circuit Zandvoort w Holandii to obiekt starego typu z bardzo płynną nitką jazdy na którą składają się zróżnicowane typy zakrętów. W bolidach F1 wiele z tych łuków jest przejeżdżanych z gazem w podłodze. Nie ma miejsca na błąd, bo na poboczach znajdują się pułapki żwirowe. Kierowcy bardzo lubią ten obiekt, bo on jest świetnym sprawdzianem dla nich samych jak również bolidów. Szczególnie w kwalifikacjach jest to znakomity obiekt, bo przy wysokich prędkościach w zakrętach na dość wąskim torze, precyzja kierowców musi być na najwyższym poziomie. W Zandvoort mimo, że różnica między najniższym, a najwyższym miejscem na torze wynosi niecałe 9 metrów, to różnice poziomów są bardzo odczuwalne. Nitka toru jest pofałdowana, co dodatkowo zwiększa poziom trudności. Tor jest wąski, z jedną optymalną linią jazdy, dlatego bardzo trudno jest na nim wyprzedzać. Kierowcy rywalizujący w podobnych bolidach mogą walczyć jedynie w głównej strefie DRS, która jest długa i powinna umożliwiać skuteczne wyprzedzenie. W pozostałych miejscach można zaatakować tylko w sytuacji, gdy rywal popełni błąd lub gdy różnica prędkości jest bardzo duża. Sytuacja całkowicie zmienia się w trakcie opadów deszczu, bo wtedy możliwości wyprzedzania są bardzo szerokie.
Obiekt w mieście Zandvoort na tle innych torów w kalendarzu F1 wyróżnia się dwoma nachylonymi zakrętami. W zakręcie numer 3 nachylenie dochodzi do 19 stopni, a w zakręcie numer 14 dochodzi do 18 stopni. Według wytycznych FIA stosowanych w projektowaniu torów wyścigowych dla F1, nachylenie nie powinno przekraczać 10 stopni. W tym przypadku FIA dało zgodę, a dzięki temu zakręt numer 14 jest przejeżdżany z gazem w podłodze. Dla porównania tor Indianapolis, który zniknął z kalendarza F1 po sezonie 2007 miał zakręt nachylony pod kątem 9 stopni.
Pirelli przywozi najtwardsze mieszanki opon do Holandii, bo rywalizacja odbywa się na na wymagającym dla ogumienia obiekcie. Tor Zandvoort ma zróżnicowane i wymagające zakręty oraz specyficzną nawierzchnią, co sprawia, że opony są poddawane najwyższym obciążeniom. Szczególnie dwa pochylone zakręty powodują, że na opony działają duże siły. Jest to obiekt, który najbardziej obciąża opony przednie i lewe, dlatego najszybciej degradacji ulega przednia lewa opona. Aleja serwisowa jest krótka i mimo ograniczenia prędkości do 60 km/h, czas potrzebny na wykonanie pit-stopu jest stosunkowo niewielki. Bardzo duży wpływ na opony ma degradacja termalna, jeśli rywalizacja odbywa się przy wysokich temperaturach, to opony szybko tracą swoją żywotność. Jeżeli będzie chłodniej, to opony stają się znacznie bardziej wytrzymałe. W teorii najlepsze są strategie zakładające tylko jeden pit stop w związku z tym, że pozycja na torze jest najważniejsza a wyprzedzania trudne. Możliwa jest również jazda z dwoma wizytami w alei serwisowej. W przypadku neutralizacji bardzo opłaca się dodatkowo wymienić opony.
Wyścigi o GP Holandii rozgrywane są współcześnie na przełomie sierpnia i września, czyli pod koniec kalendarzowego lata. Temperatury podczas wizyty F1 są umiarkowanie wysokie. Tor Zandvoort jest położony tuż nad Morzem Północnym na pofałdowanym, wydmowym terenie. To oznacza, że często wieje tam wiatr, co czasami powoduje nawiewanie piasku na tor, a także są zmienne warunki pogodowe – deszcz jest dość powszechny. Z powodu licznych pułapek żwirowych i barier ustawionych blisko w niektórych zakrętach, to realne szanse na wyjazd samochodu bezpieczeństwa są wysokie. Teoretycznie, gdyby doszło do kraksy w jednym z pochylonych zakrętów, to bardzo prawdopodobne byłoby wywieszenie czerwonej flagi. Samochód bezpieczeństwa wyjeżdżał w trakcie dwóch z trzech rozegranych wyścigów F1 po powrocie Zandvoort do kalendarza.
Dane techniczne toru Circuit Zandvoort w Holandii
Długość nitki toru: 4,259 km
Liczba okrążeń wyścigu F1: 72
Dystans wyścigu F1: 306,587 km
Liczba zakrętów: 14 (w tym 4 lewe i 10 prawych)
Kierunek jazdy: zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Przewyższenie: 8,65 m
Najdłuższy prosta odcinek przejeżdżany z pełnym gazem: ponad 1,0 km*
Pojemność trybun: 105 000 miejsc**
Maksymalne przeciążenie w F1: 4,6 G w zakręcie numer 7
Długość alei serwisowej, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości: 236 metrów
Liczba stref DRS: dwie, między zakrętami 10 i 11 oraz 14 i 1 z osobnymi punktami detekcji
Odległość od pierwszego pola startowego do pierwszego zakrętu po starcie: 280 metrów
Przyczepność limitowana na: przedniej osi „front limited”
Procent wyścigów z wyjazdem samochodu bezpieczeństwa w ostatnich trzech edycjach zawodów F1 (sezony 2021 – 2023): 67%
* – Prosta startu / mety liczy 678 metrów, ale prowadzi na nią pochylony ostatni zakręt, więc realnie długość odcinka przejeżdżanego z pełnym gazem to około 1,0 km.
** – Większość trybun na torze jest tymczasowych i przygotowywanych jedynie na wizytę F1. Przez resztę sezonu ich pojemność jest zdecydowanie mniejsza.
Najszybsze okrążenia na torze Circuit Zandvoort w Holandii
Układ toru Circuit Zandvoort kilkukrotnie ulegał zmianie, a ostatni raz stało się to w 2020 roku, gdy dokonano modernizacji przed powrotem do kalendarza Formuły 1. Dlatego wszelkie rekordy są liczone od 2020 roku.
Najlepszy czas uzyskany w kwalifikacjach – 1:08,885 – Max Verstappen – Red Bull – 2021 rok
Najlepszy czas uzyskany w wyścigu (oficjalny rekord toru) – 1:11,097 – Lewis Hamilton – Mercedes – 2021 rok
Informacje o torze Circuit Zandvoort od Pirelli
Pirelli określa charakterystykę każdego toru w kalendarzu Formuły 1 w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najmniej, a 5 najwięcej. Te liczby określane są na przestrzeni całego sezonu, a więc np. w przypadku poziomu docisku aerodynamicznego tor Monza dostaje w tej skali 1, a tor Hungaroring 5.
Trakcja: 4
Hamowanie: 3
Przeciążenia boczne: 4
Obciążenie opon: 5
Poziom docisku aerodynamicznego: 4
Wyścigi Formuły 1 na torze Circuit Zandvoort w Holandii
Wyścigi o Grand Prix Holandii są jednymi z najstarszych w historii F1. W latach 1952 – 1985 odbyło się 30 zawodów zaliczanych do klasyfikacji mistrzostw świata – wszystkie na Circuit Zandvoort. Dodatkowo w latach 1948 – 1951 odbyły się cztery wyścigi Grand Prix niezaliczane do mistrzostw świata. Circuit Zandvoort to jedyny tor w Holandii, który organizował samochodowe wyścigi Grand Prix. Formuła 1 zniknęła z Holandii w połowie lat 80, nic nie wskazywało na powrót tego wyścigu, aż zadebiutował Max Verstappen i popularność tego sportu bardzo wzrosła.
Promotor wyścigu o GP Holandii podpisał początkowo z Liberty Media trzyletnią umowę (2020 – 2022) z opcją przedłużenia o kolejne dwa lata. Z powodu odwołania zawodów w 2020 roku, umowa została automatycznie wydłużona o rok. W grudniu 2022 roku poinformowano o aktywowaniu klauzuli na dwie dodatkowe edycje, więc GP Holandii ma pewne miejsce w kalendarzu do końca 2025 roku. Dalsza przyszłość tego wyścigu jest niejasna, możliwe że podpiszą jedynie rotacyjną umowę (wyścig co dwa lata), bo Grand Prix to przedsięwzięcie w pełni prywatne i trudno je sfinansować.
Charakterystyki, dane techniczne i schematy innych torów z kalendarza Formuły 1 znajdziecie na blogu pod tym linkiem w specjalnej kategorii artykułów.
