Wśród wielu zmian w Formule 1 w sezonie 2022 będą również istotne modyfikacje regulaminów dotyczące skrzyń biegów. W 2022 roku dojdzie do zamrożenia rozwoju skrzyń biegów, zmianie ulegnie także system kar za wykorzystanie dodatkowych komponentów.
Podwójna konstrukcja skrzyń biegów w Formule 1
Większość zespołów (możliwe, że aktualnie wszystkie) stosuje sprytne rozwiązanie dotyczące skrzyń biegów, które mają dwie obudowy. Faktyczna skrzynia biegów z przełożeniami jest zamknięta w jednej obudowie na którą w języku angielskim mówi się „cassette”. Nie ma dobrego tłumaczenia w języku polskim (jeżeli ktoś zna, to niech da znać), dlatego będę nazywać to tłumacząc bezpośrednio, czyli kaseta. Następnie jest druga, zewnętrzna obudowa wykonana z włókna węglowego (w 2021 roku Williams korzystał z obudowy aluminiowej jako jedyny, a od 2022 roku wszyscy mają już z włókna węglowego) do której mocowane jest tylne zawieszenie. Zespoły doszły do takiego rozwiązania, bo w ten sposób znacznie łatwiej jest zaprojektować samochód, a następnie go obsługiwać. Jeżeli zespół chce np. zmodyfikować tylne zawieszenie, to zmienia projekt zewnętrznej obudowy, a sama faktyczna skrzynia biegów jest taka sama. Znacznie szybciej mechanicy mogą takie komponenty wymieniać, są one także bardziej wytrzymałe. Na poniższym rysunku z Twittera Craiga Scarborough można zobaczyć czym różni się wewnętrzna kaseta od zewnętrznej obudowy całej skrzyni biegów.
Most teams run a cassette gearbox, a self contained case sits inside the carbon outer carrier case
Inside 8 fwd gears +reverse, are driven from the clutch, then through the cross shaft to the diff. Selector forks operate alternating gear pairs for seamless gear selection pic.twitter.com/YR6q0LWLWk— Craig Scarborough (@ScarbsTech) February 2, 2022
Kto obecnie produkuje skrzynie biegów?
W 2022 roku w F1 będzie pięciu pełnych producentów skrzyń biegów oraz jeden częściowy. Ze skrzyń biegów Mercedesa będą korzystać trzy zespoły – Mercedes, Aston Martin i Williams. Ze skrzyń Ferrari i Red Bulla po dwa zespoły: Ferrari i Haas oraz Red Bull i AlphaTauri. Zespoły McLaren i Alpine samodzielnie produkują skrzynie biegów i tylko one z nich korzystają. Inaczej postępuje zespół Alfa Romeo, który w ostatnich latach kupował całe skrzynie biegów i tylne zawieszenie do Ferrari. Od 2022 roku będą kupować jedynie wspomnianą wyżej wewnętrzną kasetę, a zewnętrzną obudowę będą robić sami. Ta decyzja sugeruje, że Alfa Romeo planuje korzystać z innego układu tylnego zawieszenia i dlatego zdecydowali się na własny projekt.
Zamrożenie rozwoju skrzyń biegów w F1 od 2022 roku
Zasady dotyczące homologacji i zamrożenia rozwoju skrzyń biegów są zatwierdzone od dłuższego czasu oraz szeroko opisane w regulaminie technicznym. Uwaga mediów i kibiców skupiła się na innych zmianach regulaminowych, dlatego ta przeszła nieco w cieniu.
Każdy producent skrzyń biegów musi zgłosić do FIA swój produkt przed startem sezonu 2022. Następnie FIA dokona homologacji i identyczna skrzynia biegów (o wyjątkach poniżej) będzie musiała być wykorzystywana w latach 2022 – 2025. Zamrożenie rozwoju obejmuje więc te same cztery sezony, co zamrożenie rozwoju jednostek napędowych. Zamrożeniu podlega konstrukcja kasety, elementów układu napędowego (z wyłączeniem przełożeń skrzyni biegów), elementów zmiany biegów i pomocniczych.
Regulamin dopuszcza jedną możliwość zmiany zamrożonych elementów. Można ją będzie wprowadzić jedynie między dwoma wybranymi sezonami. Następnie producent będzie musiał korzystać z nowej wersji, a także udostępnić ją dla swoich klientów. Klienci nie muszą skorzystać z niej od razu, mogą przez jeszcze jeden rok używać starej wersji. Decyzja należy do zespołu klienckiego.
Poza powyższą zmianą specyfikacji możliwe będą poprawki dotyczące niezawodności, które można wprowadzić w dowolnym momencie, ale nie mogą one poprawić wydajności. Producent musi przedstawić szczegółowy projekt do FIA, która dopiero wtedy wyraża na to zgodę. Dodatkowo wszystkie zespoły otrzymają podsumowanie zmian jakie dany producent w ten sposób chce wprowadzić. Można także zastosować modyfikacje w celu zmniejszenia kosztów, ale jedynie przed startem kolejnego sezonu, też musi na to wyrazić zgodę FIA, a dowiedzą się o nich pozostałe zespoły.
Jeżeli dany zespół korzysta ze skrzyni biegów, która ma zewnętrzną obudowę i zintegrowaną z nią wewnętrzną kasetę, to co roku może modyfikować zewnętrzną obudowę po przesłaniu szczegółów zmian do FIA. Reszta komponentów nie może być zmieniona.
Nowe limity skrzyń biegów od 2022 roku
W poprzednich sezonach każdy kierowca musiał korzystać z jednej skrzyni biegów przez sześć kolejnych weekendów (w soboty i niedziele, bo piątkowe treningi były liczone osobno). Jeżeli konieczna była wcześniejsza wymiana, to dostawał karę przesunięcia o pięć miejsc. Jeżeli ktoś nie ukończył wyścigu, to w kolejny weekend mógł wziąć nową skrzynię bezkarnie. Ten system był krytykowany, pojawiały się głosy, że lepsze byłyby takie ograniczenia takie jak dla komponentów jednostki napędowej i te głosy zostały wysłuchane.
Od 2022 roku roczny limit skrzyń biegów (zewnętrzna obudowa i kaseta) na kierowcę to cztery sztuki. Będzie można z nich korzystać w ten sam sposób jak z elementów jednostek napędowych, czyli będzie można nimi rotować. Jeżeli zespół zauważy usterkę, to może zmienić na inną skrzynię z puli – bezkarnie. Limit na sezon wynosi cztery sztuki, a regulamin jasno podaje, że gdy kalendarz będzie liczył 24 weekendy wyścigowe lub więcej, to zostanie podwyższony do pięciu sztuk. Konieczność zamontowania każdej nadprogramowej skrzyni biegów oznacza przesunięcie o pięć miejsc na polach startowych. Do 2021 roku, jeżeli kierowca ukończył wszystkie wyścigi, to korzystał z czterech skrzyń biegów.
Od 2022 roku będzie także osobny limit na dodatkowe komponenty składające się na skrzynię biegów: elementy układu napędowego, elementy zmiany biegów i pomocnicze. Limit na nie będzie wynosił cztery sztuki na sezon. Jeżeli kalendarz będzie liczył 24 weekendy wyścigowe lub więcej, to limit będzie wynosił pięć sztuk. Te komponenty będą traktowane tak samo jak zewnętrzna obudowa i kaseta, czyli będzie można nimi rotować. Przekroczenie limitu oznacza karę przesunięcia o pięć miejsc na polach startowych.
Teoretycznie jeśli pod koniec sezonu kierowca będzie miał poważny wypadek i będzie musiał wymienić różne elementy skrzyni biegów, to dostanie karę przesunięcia o dziesięć pól. Kary zostały zaostrzone i podobnie jak w przypadku jednostek napędowych należy się ich spodziewać w drugiej części sezonu.
Inne ciekawe informacje o skrzyniach biegów w w 2022 roku w F1
Cała skrzynia biegów musi ważyć minimum 22 kg. Każdy producent przed startem sezonu 2022 musi podać szczegóły na temat konfiguracji przełożeń. Każdy zespół korzystający z tej samej skrzyni musi mieć takie same przełożenia. W trakcie sezonu 2022 będzie można dokonać jednej zmiany konfiguracji przełożeń, od tego momentu będzie trzeba korzystać z takich samych przełożeń do końca 2025 roku.
Zgłoszenie błędu w tekście
Zaznaczony tekst zostanie wysłany do naszych redaktorów: